Rozmiar: 15909 bajtów

- 60 -

1253 Februar 26, Breslau.


Die Herzöge Heinrich III. und Wladislaus stiften gemeinsam mit ihrer Mutter Anna und ihren Brüdern Boleslaus II. und Konrad das Elisabethhospital in Breslau und bestätigen seine Rechte und Besitzungen.


Or. Breslau St.A. Rep. 66 Nr. 3 (A). J.C.H. Schmeidler, Die evangelische Haupt- und Pfarrkirche zu St. Elisabet, Breslau 1857, S. 15-20 (als Variante zu Nr. 61, mit deutscher Übersetzung); Knoblich, Herzogin Anna Nr. 8 (ad Febr. 28); Korn, Breslauer UB Nr. 17 (Paralleldruck mit Nr. 61); E. v. Kleist, Beiträge zur Geschichte des Kreuzherrenordens mit dem roten Stern, besonders in Schlesien, in: Jahresbericht über das Kgl. kath. St. Matthias-Gymnasium zu Breslau für d. Schuljahr 1910-1911, Breslau 1911, S. VIII ff. (Paralleldruck mit Nr. 61); F. Hache, Die ältesten Urkunden der Stadt Kreuzburg, S. 67-72 (Paralleldruck mit Nr. 61, mit deutscher Übersetzung). - SR 816; Reisch, UB Kustodien Goldberg Breslau Nr. 11; CDS II/1, Nr. 164; CDB 4, Nr. 459. Die vor allem von Kleist a.a.O. erhobenen Fälschungsvorwürfe sind gegenstandslos. Das Original wurde von derselben Empfängerhand mundiert wie Nr. 48 und Nr. 140; das Diktat geht teilweise auf die herzogliche Kanzlei (Publicatio, Corroboratio u.ä.), teilweise auf den Empfänger selbst (Dispositio) zurück; vgl. Irgang, Urkunden wesen S. 26 ff. Entgegen der Auffassung von Kleist handelt es sich hier zweifellos um das in der folgenden Urkunde genannte instrumentum über die Anniversarien nach dem Tode der Herzoginmutter Anna und die Verwendung der Almosen. Von den drei verlorenen Siegeln lassen sich mit Sicherheit nur je eines den Herzögen Heinrich und Wladislaus zuschreiben, über den dritten Siegler gibt der Urkundentext keine Auskunft. — Zum Inhalt und zur Identifikation der Ortsnamen vgl. neben den oben genannten älteren Werken vor allem W. Kuhn, Die Gründung von Kreuzburg im Rahmen der schlesischen Siedlungsgeschichte, jetzt in: ders., Beiträge zur schlesischen Siedlungsgeschichte, München 1971, S. 106-130.


IN nomine sancte et individue trinitatis amen. Rex regum dominus Ihesus Christus in suis pauperibus se asserit refovi et foveri dicens in ewangelio: Quod uni ex minimis meis fecistis, michi fecistis. In quibus verbis luce clarius fideles suos ammonet et informat, ut hii, quos universitatis conditor bonis temporalibus in hoc mundo plus ceteris honestavit, per opera misericordie. quibus repromissio vite eteme facta est in celis, inmarcescibiles sibi preparent mansiones. Hinc est, quod nos Henricus et Vlodislaus duces Zlesie una cum domina Anna matre nostra necnon fratribus nostris duce Bolislao et duce Conrado ad noticiam tam presentium quam eciam futurorum tenore presentium volumus pervenire, quod pio innitentes proposito ac intentioni clare memorie patris nostri Henrici quondam ducis Zlesie hospitale construimus in civitate Wratislauiensi in honorem sancte Elisabeth ad usum pauperum infirmorum, quos indifferenter in eodem hospitali, secundum quod eius suppetunt facultates, recipi volumus et servari. Statuentes, quod de predicti facultatibus hospitalis nichil extra terram Zlesie erogetur, set omnia deserviant infirmis receptis ibidem et ministris, videlicet fratribus Cruciferis stellatis et sororibus ordinis beati Avgustini sub eadem regula et signo degentibus ad servicium supradicti hospitalis uniformiter deputatis. Volumus eciam, quod idem hospitale regatur secundum ordinem et habitum fratrum eorum, qui hospitali sancti Francisci Pragensis deserviunt, quod karissima soror nostra Agnes ad egenorum refectionem construxit. Magister autem Wratislauiensis a suis fratribus in Polonia constitutis canonice eligatur. Item statuimus, quatinus post obitum nostrum singulis annis in remedium animarum, videlicet patris nostri illustris quondam ducis Henrici et domine matris nostre et nostre scilicet ducis Henrici, vigilie et missarum sollempnia in hospitali et in domo fratrum Minorum et fratrum Predicatorum sollempniter celebrentur dueque candele assignentur, una fratribus Minoribus altera Predicatoribus. Insuper prandia claustralibus pretaxatis volumus elargiri aliisque pauperibus elemosinam suscipientibus pro nomine Ihesu Christi. Hec vero omnia statuimus exhiberi per magistrum, qui tunc prefuerit iam predicte domui hospitalis. Bona autem, que memorato hospitali et ministris prelibatis donamus et super quibus idem hospitale nostrum fundatum est, sunt hec: Curia, in qua consistit ipsum hospitale, et ecclesia sancti Mathie in eadem curia constructa. Item pars curie domine matris nostre usque ad turrem latericeam destructam, post obitum eiusdem; reliquam vero partem curie predicte donamus claustro et conventui fratrum Minorum in Wratislauia. Item donamus eidem hospitali molendina sibi proxima, que fuerunt Hermanni, cum censu scilicet et hereditate et medietatem molendinorum, que sunt super Odram penes ecclesiam omnium sanctorum. Item parrochiam beate Elisabeth in ipsa civitate Wratislauiensi cum suis pertinentiis et decimis de Hermanow, Sulchowiz et de Vsehotin et curiis in Wratislauia pertinentibus ad dotem ecclesie predicte. Insuper has villas donamus sepedicto hospitali et hereditates cum ipsarum pertinentiis et terminis universis: Vlbin curiam cum agris et ortis pertinentibus ad illam, Mocronos villam, Boguzsizze villam cum decima, quam contulit dominus Thomas episcopus Wratislauiensis de consensu capituli sui, Sechenitze villam cum omnibus pertinentiis suis, Sedelitze villam, Chamenitze villam, Vlrici villam, Chonouo villam, Chozzenowiz villam cum melleficiis et omnibus pertinentiis suis, ubi eciam pro commutatione facta pro quibusdam aliis bonis donamus centum mansos et quinquaginta Franconicos sitos in hiis tribus villis: videlicet Coiacowiz, Chonewiz et Vlofcha. Item quinquaginta et quatuor mansos Franconicos, quos frater Merbotho magister hospitalis emit a nobis pecunia domus. Et super hos ducentos mansos Franconicos dominus Thomas Wratislauiensis episcopus de consensu capituli sui decimas donavit. Preterea concedimus hospitali prefato super hiis bonis locare civitatem et forum iure Theuthonico, que Cruceburg nuncupatur. Et in eadem civitate donamus memorato hospitali omne iudicium ibidem libere iudicandum salvo eo, quod de summo iudicio, dum liberatur caput vel manus, tercius ad nos denarius pertinebit. Item damus eidem hospitali decimam vini de Zlup et pomerium retro cas-trum Wratislauiense concedentes etiam sibi libertatem cum uno reti magno vel parvo et sagena piscandi super Odram. Has itaque donationes, que supra scripte sunt, fecimus de voluntate et consensu venerabilis patris nostri domini Thome episcopi Wratislauiensis. Et ut hec eadem, que auctore deo pro nostra voluntate facta sunt, perpetuis temporibus robur obtineant firmitatis, presentem paginam sigillis nostris duximus muniendam. Acta sunt hec in Wratislauia anno ab incarnatione domini M°CC°LIII°, IIII° kal. marcii, presentibus hiis: domino Wilhelmo episcopo Lubucensi, domino Laurentio decano Wratislauiensi, domino Conrado cantore Wratislauiensi, baronibus vero Mrozchone castellano de Retzhen, Iaxa castellano Wratislauiensi, Gebhardo castellano de Sandowe et fratre eius Thymone, Zbilutone iudice, Ianusio Men-schiz, Beroldo, Boguzlao Zvoni, Woizichone filio Razlai, Iohanne Ozzina, Gallo fratre Priduoy, Boguzlao filio Iauorii, Cunrado Sveuo et filio eius Conrado, Vlrico dapifero, Vnimiro et aliis quam pluribus.

Drei Siegel verloren (vgl. die Vorbemerkung).


Schlesisches Urkundenbuch, Im Auftrage der Historischen Kommission für Schlesien herausgegeben von Heinrich Appelt und Josef Joachim Menzel, Driter Band: 1251 - 1266; Bearbeitet von Winfried Irgang, Verlag Hermann Böhlaus Nachf., Wien-Köln 1984.


Zamknij okno - Schließe das Fenster


Rozmiar: 16572 bajtów