Rozmiar: 15909 bajtów

- 368 -

1249 April 20, Liegnitz.


Herzog Boleslaus II. schließt mit Erzbischof Wilbrand von Magdeburg einen Bündnisvertrag und tritt diesem dafür die eine Hälfte des Landes Lebus ab und nimmt die andere Hälfte von ihm zum Lehen.


Riedel, CD Brandenburgensis I/24, S. 336 ff. = Grünhagen-Markgraf l, S. 116-120 = CD maioris Poloniae 4, Nr. 2055; Schilling S. 472-475 Nr. 61 (deutsche Übersetzung). - Kletke, Regesta historiae Neomarchicae S. 13 f.; Heinemann, CD Anhaltmus 2, Nr. 179; Mülverstedt, Regesta archiepiscopatus Magdeburgensis 2, Nr. 1255; SR 696 = v. Schweinichen, Regesten S. 15 f.; Regesta Imperii 5, Nr. 11566; Dobenecker. Regesta diplomatica Thuringiae 3, Nr. 1700; Krabbo-Winter, Regesten der Markgrafen von Brandenburg Nr. 724 a; Lehmann, Urkundeninventar zur Geschichte der Niederlausitz Nr. 97.
Das Diktat dürfte dem Empfänger zuzuweisen sein. - Zur historischen Bedeutung dieses Vertrags und seinen Folgen vgl. u.a. Grodecki, Historja ¦l±ska l, S. 243 ff.; Geschichte Schlesiens 13, S. 146 f. sowie J. Schultze, Die Mark Brandenburg l, Berlin 1961, S. 149 ff. Gegenüber den Ausführungen von O. Breitenbach, Das Land Lebus unter den Piasten, Fürstenwalde 1890, S. 86-99 hat P. v. Nießen, Geschichte der Neumark im Zeitalter ihrer Entstehung und Besiedlung, Landsberg 1905, S. 133 ff. wohl zu Recht wahrscheinlich gemacht, daß die magdeburgischen Zeugen nicht auf einen in Liegnitz befindlichen Hilfszug zurückzuführen sein dürften. Vielmehr dürften bereits früher in Magdeburg Verhandlungen über den Vertrag stattgefunden haben, da sich Herzog Boleslaus im Frühjahr 1249 am Hofe seines Schwiegervaters, des Grafen von Anhalt, aufhielt, der mit dem Erzbischof von Magdeburg enge Beziehungen unterhielt. Die Beurkundung könnte dann erst später in Liegnitz erfolgt sein. Allerdings dürfte eine Reihe deutscher Ritter zu diesem Zeitpunkt mit dem Herzog nach Schlesien gekommen sein, da einige der hier genannten Zeugen (Albertus de Ravenswald, Waltherus de Barbey, Vulradus de Indagine, Wydego de Camenz, Richardus de Damis) wiederholt seit 1249 in Urkunden Boleslaus' auftauchen. - Zur Grenze des Lebuser Gebiets vgl. zuletzt H.-J. Karp, Grenzen in Ostmitteleuropa während des Mittelalters, Köln-Wien 1972, S. 54 ff. und 71.


In nomine sancte et individue trinitatis. Nos Bolezlaus dei gracia dux Slesie et Polonie omnibus imperpetuum. Factorum nostrorum ordinem et processum presentibus et futuris insinuare volentes ipsum committimus testimonio scripturarum, ut lecte dubios expediant et errare non sinant. Sane recognoscimus et tenore presencium protestamur, quod venerabilis in Christo pater et dominus noster Wilbrandus archiepiscopus Magdeburgensis et ecclesia sua nobiscum et cum heredibus nostris fidei puritatem perpetueque pacis servare vinculum proponentes sibi et ecclesie sue unum de castris Lubus, inferius videlicet et finale, medietatem medii necnon medietatem civitatis et districtus tocius tantum pertinentis ad castrum ex utraque parte Odere fluminis cessimus per medium equa lance, aliud autem finale superius et medietatem medii nobis et nostris heredibus reservantes, que in feodo tenebimus de manibus suis et successorum suorum. Ius etiam, quod habuimus in patronatu episcopatus, prepositure et officio castellanie, nobis sicut hactenus salvum erit, tenebimus tarnen in feodo hec ab ipso cum supanis et attinentiis quibuscunque . . .
Quod autem nos hiis predictis dominum archiepiscopum et suam ecclesiam honoramus, est causa videlicet, quod ipse et sui successores nos et nostros heredes contra omnes, qui nos absque causa legittima volunt opprimere vel offendere, debent iuvare, prout possunt melius cum effectu, si nobis non possunt iusticiam vel graciam obtinere. Si eciam in prosecucione iniuriarum nostrarum cum nostris et suis adversariis contingeret nos bellare, debemus secundum consilia duorum hominum suorum et duorum nostrorum taliter disponere rebus nostris ad bellum, quod adversariis resistere valeremus. Nos eciam dominum archiepiscopum in similibus iuvare tenemur, et de propriis bonis iuvabit alium unusquisque. Si nos sine legittimis heredibus decesserimus, dominus archiepiscopus et sui successores fratribus nostris in feodo bona nostra concedent, si ea infra tempus legittimum duxerint requirenda. Ad hec si nos contra ea, que scripta sunt in hoc privilegio, veniremus, castrenses nostri medio tempore nullum nobis obsequium prestare deberent et in castris ipsis nullam nobis permittere potestatem, donec emendaretur secundum iustitiam vel amicitiam, quod contra privilegium factum esset, et in archiepiscopo sicut in nobis servari debebit. Qui autem contra privilegium non venerit, obsequium habebit de suis castrensibus et potestatem castrorum suorum . . .
Ceterum nec archiepiscopus nec aliquis successorum suorum citra limites terre Lubus usque in contigwa Polonica terminos suos pretendent sine consensu nostro et heredum nostrorum. Hii autem sunt termini castri Lubus versus Poloniam: Ex illa parte Odere a flumine, quod vocatur Nothes, incipiunt in prato, quod vocatur Guba, et procedunt in Rudna et Rogi et usque ad lacum Wandrine et usque Slavice et usque Preslice, quod est inter Magnam villam et Molosson; item usque Pozirzadlo, post hec ubi Schuga Pilscha intrat magnam Pilscham; item usque Sirze et usque Rampice . . .
Quod si tempore procedente veraciter fuerit intellectum, quod alicubi sint termini largiores, quam in hoc privilegio sit expressum, de illis de communi consensu et consilio intromittere nos debemus et inter nos eque dividere, sicut alia sunt divisa. Ut autem hec omnia, que in presentibus sunt expressa, tam a nobis et nostris heredibus quam ab archiepiscopo et suis successoribus perpetuo bona fide serventur, data fide promisimus et iuravimus nos sibi et ipse nobis, insuper presens scriptum munivimus nostri appensione sigilli. Insuper testes sunt venerabiles patres abbas de Nyenborch et abbas de Monte, Albertus de Wernigherode Magdeburgensis ecclesie prepositus, Rodolphus de Dyngelstede decanus et prepositus Ropertus de Querenvorde; layci autem illustris homo Burchardus Magdeburgensis burgravius et nobiles homines comes Albertus de Ravenswald, Otto de Hademersleve, Waltherus de Arnestein, comes Ludolphus iuvenis de Halremunt, Waltherus de Barbey, Hermannus de Werberch, Wernerus de Dobyn et Gerehardus domicellus de Querenvorde, ministeriales Vulradus de Indagine, Wydego de Camenz, Henricus de Alissleve dapifer curie Magdeburgensis, Otto de Godebuz, Gerhardus et Hermannus fratres de Wederden, Richardus de Damis, Henricus et Iohannes fratres de Gatersleve, Ericus de Borch, Erenfridus de Gyvekensteyn, Olricus Boc advocatus de Beiger Nyenburch, Richardus domicellus de Czerwist, Rodolphus de Neminc et alii quam plures milites et servi. Datum Legenitz, anno gracie M°CC°XLVIIII°, XII kal. maii.



Schlesisches Urkundenbuch, Herausgegeben von der Historischen Kommission für Schlesien, Zweiter Band 1231 - 1250, Bearbeitet von Winfried Irgang, Verlag Hermann Böhlaus Nachf., Wien-Köln-Gratz 1977


Zamknij okno - Schließe das Fenster


Rozmiar: 16572 bajtów