Rozmiar: 15909 bajtów

1228 August 1, Rybnik.


Herzog Kasimir von Oppeln erklärt, dem Grafen Clemens, Palatin von Oppeln, eine Reihe von Gütern und Einkünften überlassen zu haben, um ihn für die Übernahme der Hälfte der Kosten des Ausbaues der Mauern der Burg Oppeln zu entschädigen.


Angebl. Or. Kloster Stani±tek (A).
CD Poloniae 3 ed J. Bartoszewicz, Nr. 11; Schulte Z. 36, S. 418 f. (Auszug). - SR 337; CDS II\1, Nr. 88.
Wie Schulte a. a. O. gezeigt hat, ist die Urkunde eine Fälschung aus der zweiten Hälfte des 13. Jahrhunderts. Dafür spricht zunächst die Schrift, die mit ihren Schlingenbildungen und den doppelstöckigen a etwa in das dritte Viertel des 13. Jahrhunderts weist, ferner die für 1228 unmögliche Formel Datum per manus (über deren Auftreten in den Urkunden der Herzoge von Oppeln vgl. Maleczyñski, Zarys dyplomatyki S. 217) und eine Reihe inhaltlicher Unstimmigkeiten. Die Sache muß jedoch einen echten Kern haben, denn die Zeugenliste scheint für 1228 zeitgemäß zu sein, die Ichform der Intitulatio (Ego Kazimirus dei gratia dux de Opol) entspricht den Gewohnheiten der Frühzeit, und das in den zwanziger Jahren des 13. Jahrhunderts von dem hier genannten Grafen Clemens, der dann zur Zeit der Herrschaft Heinrichs I. von Schlesien über Kleinpolen Palatin von Krakau wurde (Schulte a. a. O. S. 419 f.), gestiftete Benediktinerinnenkloster Stani±tek in der Diözese Krakau war tatsächlich mit dem Mauerwerk der Oppelner Burg belastet. Es ließ sich nämlich 1260 von Herzog Wladislaw von Oppeln von der Verpflichtung befreien, an der Burg Oppeln 100 Ellen Mauer aufzuführen, und trat dafür dem Herzog das Gut Nemodlim (später Stadt Falkenberg) ab (SR 1048: Nos Vladislaus dei gracia dux de Oppol inspecta pia peticione Visenege magistre de Stanyanthek et sui conventus assensu accedente acceptavimus ab eis villam Nemodlim nucupatam imperpetuum possidendam pro opere, quod in Oppoliensi Castro edificare debuerant, videlicet centum ulnas de muro ipsas et earum successores a predicto opere penitus absolvendo; zitiert nach Photo des Transsumptes von 1478 September 25, Breslau DA RR 6 im Besitz der Historischen Kommission für Schlesien). Also ist der Text der Urkunde nicht gänzlich zu verwerfen. Sie wurde in die Reihe der echten Stücke aufgenommen, ohne daß sich mit Sicherheit feststellen ließe, welche Bruchstücke des Wortlautes für 1228 als zeitgerecht gelten dürfen; vgl. auch Maleczyñski, Zarys dyplomatyki S. 218. Entstanden ist die Verfälschung im Kloster Stani±tek, wo man sich vermutlich nach 1260 einen neuen Rechtstitel für den Anspruch auf Nemodlim (Falkenberg) verschaffen wollte. Die eindringliche Mahnung an seine Söhne Mesco und Wladislaus, die Kasimir von Oppeln in den Mund gelegt wird, deutet darauf hin, daß es den Nonnen insbesondere auf den Besitz des Gutes Zalesce ankam, das ihnen offenbar seitens der Stifterfamilie entfremdet worden war.


In nomine patris et filii et spiritus sancti amen. Quoniam ea, que memoria recidit, littera tenet, inde est, quod ego Kazimirus dei gratia dux de Opol cum omni milicia baronum terre mee consilio et bona mea et eorum communi voluntate castrum Opol cepi muro edificare et alciori innixus baronum meorum hortamento in tractandum utiliora conveni cum comite Clemente meo fideli tunc palatino de Opol taliter, quod castrum meum predictum meis expensis per me ipsum mediando perficerem et comes Clemens medietatem ipsius proprüs sumptibus consumaret. Ad cuius operis instanciam fratrem suum germanum dominum Virbecham comes Clemens pro sua parte perficienda coram nobis statuens operi prefecit pari utriusque partis consensu. Quod factum ego dux fideliter determinavi et presenti littera ad posteros meos commendavi. Primum est, quod pro laborum sumptibus, quos dictus comes de proprio expendit, contuli eidem consensu et consilio omnium meorum nobilium villam Nemodlim totaliter et integraliter, et si quis ex ea aliquid occupaverat, cedere deberet, et tarn patronatum ville quam etiam capelle eidem liberaliter contuli, et Chelad villam cum castoribus et familiis eiusdem pleno iure ac debitis serviciis et cum illis omnibus, qui aliquando propter famis duriciam ex eadem recesserant, si alicubi fuerint reperti, thabernam in eadem villa concessi. Terminos autem ipsius ville notare studui, videlicet ubi intrat Osseca fluvius Brennicham fluvium extendens longitudinem suam usque in pontem Gauli utrumque concludens litus. Alias vero villas, quas eidem contuli pro iamdicto labore castri mei, Smolice cum hominibus et omni iure, quod ad me pertinebat, et Zagore, ubi prius sedit homo meus nomine Vikel, sub eodem tenore cum hominibus contuli et Roscochouice cum hominibus et omni iure eorum, Roscouice cum hominibus et omni iure eorum. Et has predictas villas et homines eorum, qui eas inhabitaverint, pleno iure et omni libertate, sicut privilegium habet Suerinciensis ecclesie, tale ius et talem libertatem concedo habere, et que iura more Polonico michi pertinebant vel castellanis meis ab omnibus hiis vel quecumque post nos versucia possunt fieri, sint predicte ville per me libere et absolute, sed comiti Clementi iure hereditario hec omnia cedant. Insuper et castores in Visla ab uno litore eiusdem fluminis ab illo loco, ubi intrat fluviolus Chechel, in Uislam et ab hinc usque in illum locum, ubi intrat fluviolus Oclesna in Vislam, et deinde, ubi intrat Scaua fluvius in Uislam, et usque in navigium magnum ambo tenens in suo iure litora. In Oclesna autem, si quando fuerint castores, comiti Clementi cedant, et similiter in Chechel eiusdem erunt usque in terminos comitis Chothemiri, qui veniunt in Chranow. Contuli insuper alias villas hominum meorum, qui lingua Polonica narochnici dicuntur, circa Cracouiam respicientibus ad viginti aratra magna de bona terra in Posilow, in Lutonici, in Macocici, in Kargow, in Gosciradichi, in Ciuocici, in Racimici, in Pridrumsici, in Presorudici, in Chusow, in Gluchow, in Grusew, in Radicow, has omnes willas cum hominibus ac debitis serviciis et si quid defuerit in una villa de predictis aratris, supplebitur de alia villa eidem eo iure, quo supra concessi possidenda. Contuli eciam prefato comiti Zator willam cum hominibus super Scauam et omni iure eorum. Super hoc autem presentem iussi conscribi paginam et sigillo meo munivi, ne aliquis post me hunc contractum presumat violare. Si quis autem hoc attemptaverit, post decessum meum respondeat coram iusto et recto iudice deo sepedicto comiti Clementi nostro fideli in amissa ipsius non modica pecunia, videücet quingentarum marcarum argenti. Rogo igitur filios meos karissimos ducem Mesconem et ducem Wladislaum et omnes barones, quorum consilio et voluntate inductus ista feci, ut si quis, quod absit, aliquam de hiis villis, quas sepe nominavi, a comite Clemente vel ipsius successoribus fraude vel dolo alienaverit, extunc cedat eidem villa Zalesce integraliter cum omni suo pleno iure et omni apparatu, quia idem comes sua spontanea voluntate de predicta villa Zalesce michi benigne cesserat. Hec autem facta sunt in Ribnik colloquio habito cum meis baronibus super huius castri mei municione Opole, anno verbi incarnati M°CC°XX°VIII°, coram hiis testibus, quorum nomina hec sunt: Andreas filius Stephani castellanus de Bitom, Sbroslaus castellanus de Opole, Wernerus castellanus de Osuencim, Naceslaus castellanus de Kosle, Iacobus castellanus de Ratibor, Johannes castellanus de Thesin, Andreas castellanus de Miculow, Sdeslaus iudex curie, Goslaus subcamerarius, Nicolaus filius Vasilli subdapifer, Sred subcamerarius domine, Predbor subiudex curie, Semianus tribunus, Gregorius frater domini Sebastiani et alii quam plurimi. Datum per manus domini Sebastiani cancellarii, kalen. augusti, in ad vincula sancti Petri apostoli.

Siegel fehlt.


Schlesisches Urkundenbuch, Herausgegeben von der Historischen Kommission für Schlesien, Zweiter Band: 1. Lieferung 971 - 1216, 1963; 2. Lieferung 1217 - 1230, 1968; 3. Lieferung Fälschungen und Register, 1971; Bearbeitet von Heinrich Appelt, Verlag Hermann Böhlaus Nachf., Wien-Köln-Graz


Zamknij okno - Schließe das Fenster


Rozmiar: 16572 bajtów