Złotoryja
Złotoryja (łac. Aureus Mons, niem. Goldberg, daw. Złotoria) to miasto i gmina w południowo-zachodniej Polsce, w województwie dolnośląskim, siedziba powiatu złotoryjskiego, nad rzeką Kaczawą W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa legnickiego.
Według danych z 30 czerwca 2004, miasto miało 16 578 mieszkańców. W średniowieczu ośrodek wydobycia złota, później (do połowy XX wieku) miedzi, współcześnie - bazaltu. Ponadto przemysł włókienniczy i papierniczy. Powstała dzięki eksploatacji złota z piasków Kaczawy. 1211 prawa miejskie z nadania Henryka I Brodatego. W początkowym okresie, do połowy XIII w., rozwój dzięki eksploatacji złota. Po wyczerpaniu się kruszcu w mieście rozwinęło się rzemiosło. Od 1329 lenno czeskie, 1526 własność Habsburgów. Od XVI w. wydobycie rud miedzi. W XVI w. znaczący ośrodek kulturalny (uczelnia humanistyczna, ośrodek reformacji). W XV w. zniszczona podczas wojen husyckich (1419-1434), w XVII w. podczas wojny trzydziestoletniej (1618-1648) i w XVIII w. podczas wojen śląskich (1740-1748). Do 1675 w księstwie legnicko-brzeskim. W 1. połowie XVIII w. rozwój sukiennictwa. Jeden z głównych na Dolnym Śląsku regionów uprawy lnu i ośrodek przędzalnictwa. 1742 włączona do Prus. Od 1945 w Polsce. Przemysł materiałów budowlanych, drzewny, papierniczy, włókienniczy, wydobywczy (kamieniołom bazaltu). Ośrodek turystyczny, punkt wyjściowy wycieczek w Góry Kaczawskie. Zabytki: kościół Najświętszej Marii Panny (XIII-XIV, przebudowany XV w.), kościół Św. Jadwigi (XV w., przebudowany 1708-1736), dawny klasztor Franciszkanów (XVIII, przebudowany XIX w.), kościół cmentarny Św. Michała (XIV w., przebudowany 1576-1595), fragmenty murów obronnych z resztkami baszt (XIV-XVI w.), dawny zajazd (1623, przebudowany XIX w.), budynek szkolny (1765-1769), domy (XVI-XIX w.). Pieczęć miejska z lat 1292 - 1398. Pieczęć sekretna z 1447 roku. Pieczęć sekretna z XVI wieku. |