Strzegom
Strzegom (niem. Striegau), miasto w woj. dolnośląskim, w powiecie świdnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Strzegom. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. wałbrzyskiego. Wielki ośrodek kamieniarski – duże kopalnie granitu. Kamień wydobywany tu to granit "Strzegom".
Miasto Strzegom położone jest w południowej części województwa dolnośląskiego w powiecie świdnickim nad Strzegomką. Miasto leży na terenie Przedgórza Sudeckiego. Strzegom otaczają Wzgórza Strzegomskie. Nieopodal miasta znajduje się najwyższe wzniesienie tychże wzgórz – góra Krzyżowa o wysokości 354 m n.p.m. Strzegom zamieszkuje 18160 osób (2001). Atutem miasta jest bliskość przejść granicznych z Niemcami (100 km) i Czechami (30 km). Strzegom posiada dobrze rozwiniętą sieć połączeń kolejowych i drogowych. Zasiedlony w czasach rzymskich, wzmiankowany prawdopodobnie w II w. przez Ptolemeusza pod nazwą Stragona. W XII w. piastowski gród kasztelański, wzmiankowany w 1155. Od 1242 prawa miejskie. Ośrodek sukiennictwa, od XV w. także płóciennictwa. Początkowo w księstwie wrocławskim, później legnickim, od 1294 w świdnickim. 1392 włączony do korony czeskiej. Od 1526 pod panowaniem Habsburgów. Po I wojnie śląskiej (1740-1742) zajęty przez Prusy. Od XIX w. eksploatacja miejscowych granitów (ze Strzegomia pochodzi słup odbudowanej po II wojnie światowej warszawskiej kolumny Zygmunta III Wazy). W granicach Polski od 1945. Duży ośrodek przemysłu wydobywczego granitu i bazaltu, ponadto przemysł maszynowy, papierniczy, obuwniczy, spożywczy. W Strzegomiu znajduje się stadnina koni pełnej krwi angielskiej i śląskich. Zabytki: kościoły - Św. Piotra i Pawła (XIV w., ok. 1480-1522), cmentarny Św. Jadwigi (ok. 1460), kaplica (ok. 1520), dawna synagoga, obecnie kościół Św. Barbary (XIV w., ok. 1500), pokarmelicki zespół klasztorny (ok. 1430, 1704-1716, 1819), dawna komandoria Joannitów (XVI w., 1704), ratusz z wieżą (XV-XVI w.) i portalem (1541), pozostałości murów obronnych (XIII-XV w.), domy (XVIII, XIX w.). Pieczęć miejska z XIV wieku. Pieczęć miejska z lat 1403 - 1425. Pieczęć ławnicza z 1370 roku. |