- 122 -

(1203?), 1206.

Henryk Brodaty, książę śląski, zamienia z Gerardem, opatem klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu, posiadłości, odstępując mu miejscowość Psie Pole od Widawy do rzeczki Dobra z kościołem, wszelkimi dochodami i mieszkającymi tam Niemcami, a otrzymując w zamian od opata Oławę z dwoma kościołami.

Res bene et provide geste facile solent oblivione vel aliis de | causis perturbari, nisi eis litterarum testimonia longevam prebeant fir | mitatem. Eapropter ego Henricus dei et beati Johannis gratia Zlesie dux presenti kar | ta notum facio presentibus et futuris, quod cum domino Gerardo abbate sancti Uincen | tij de assensu et voluntate sui capituli feci concanbium tam pro mee | quam pro sue beneplacito voluntatis. Dedi enim sibi et ecclesie beati Ujncentij | Pzepole a Ujdaua usque ad Dobram, secundum quod ego inter predictam Ujda | nam et Dobram habui, cum ecclesia ibi sita et omnibus proventibus et Theuto | nicis, ut ei eisdem legibus quibus mihi tenebantur sint astricti, videlicet, ut | pretor alias pensiones, quas de pacto debent, nullus eorum inde recedat, | nisi posito loco sui alio, qui tantumdem solvat abbati, quantum ille solvere te | nebatur; et hoc facto libere recedat. Ego autem pro predicto predio recepi Ola | uam cum duabus ecclesiis et decimatione et omnibus proventibus, qui in circuitio | ne prenominata continentur, preter decimas extra circuitum constitutas, quas dominus | abbas sibi et ecclesie sue retinuit profuturas. Facta est autem hec commuta | tio anno illo, in quo dominus Henricus archiepiscopus excommunicato ab ipso | duce Wlodizlao mansit in Wratizlauja. Ut autem tam mei quam | predicti abbatis successores ratum hoc habeant in perpetuum et a nullo | possit infringi, meo et prenominati archiepiscopi sigillis presens kartu | la est munita. Actum est anno ab incarnatione domini millesimo CC°VI°.

A. Oryg. pergaminowy dobrze zachowany, pismo zbliżone do kodeksowego. Wymiary : szerokość 13,7 cm, wysokość 20 cm, nakładka 1,7 cm. Wrocław Archiwum Państwowe, sygn. rep. 67 nr 9*.
B. Kopia z lat 1480 - 1505 w "Matrica sancti Vincentii". Tamże, sygn. rep. 135 D 90a II, fol. 191v (473), według A.
Reprodukcja: a. Krzyżanowski St., Monumenta Poloniae Palaeographica, Kraków 1910, tabl. 35; - druk: b. Tzschoppe G. A., Stenzel G. A., Urkundensammlung z. Gesch. d. Ursprungs d. Städte u. d. Einführung deut. Kolonisation in Schlesien, Hamburg 1832, nr 2, według A; c. Kod. dypl. wkopol. I nr 40, według A; d. Haeusler W., UB. nr 14, według A; - regest: e. Regesten nr 101; f. Cod. dipl. Silesiae, II. R., 1 Abt., Wrocław 1940, nr 44.
Literatura: 1. Görlich F. X., D. Prämonstratenser u. ihre Abtei z. hlg. Vinzenz, Wrocław 1836, I. 43 - 4; 2. Kętrzyński W., Einige Bemerkungen ü. d. ältesten polnischen Urkunden, (Ztschr. f. Gesch. Schles. 1888, XXII. 165); 3. Schulte L., D. Anfänge d. deut. Kolonisation in Schles., (Silesiaca, Festschr. f. C. Grünhagen 54 przyp. 3), Wrocław 1898; tenże, Beitrr. z. Gesch. d. ältesten deut. Besiedlung in Schles., (Ztschr. f. Gesch. Schles. 1900, XXXIV. 306, przyp. 2); 5. Szelągowski A., Chłopi dziedzice we wsiach na prawie polskim. Lwów 1899, 77; 6. Schulz, Aus Ohlaus Vergangenheit, (Progr. d. Gymn. 1902, 8, 1910, 90); 7. Schulte L., Kostenbluth, eine rechtsgeschichtl. Studie, (Ztschr. f. Gesch. Schles. 1913, XLVII. 223) ; 8. Grodecki R., Dzieje klasztoru premonstratenskiego w Busku. (RAU. h. 1914, LXVII. 23); 9. Polaczkówna H., Roty przywileju Henryka Brodatego dla Trzebnicy z r. 1208, (Księga Wł. Abrahama I. 447), Lwów 1931; 10. Tyc T., Początki kolonizacji w Wielkopolsce, Poznań 1924, 93 nn.; 11. Jungnitz J., St. Zoerard u. d. Hospital in Ohlau, (Ztschr. f. Gesch. Schles. 1916, L. 60) ;12. Grodecki R., Wole i Lgoty, (Księga Fr. Bujaka 55 przyp. 67), Lwów 1931; 13. Goerlitz Th., Eine Magdeburger Rechtsmitteilung f. Breslau v. J. 1241, (Beitrr. z. Gesch. d. Stadt Breslau 1936. I. 94 przyp. 11); 14. Appelt H., D. Echtheit d. Trebnitzer Gründungsurkunden, (Ztschr. f. Gesch. Schles. 1937, LXXI. 23, przyp. 80, 32); 15. Eistert K., D. Liegnitzer Archidiakon Heinrich v. Steine († 1303) d. Rittergeschlecht d. Suevi u. ihre Familienkirche in Odersteine Kr. Ohlau, (Arch. f. schles. Kirchengesch. 1938, III. 81); 16. Schilling F., D. Ursprung d. Deutschtums in Schlesien u. im Land Lebus, Leipzig 1938, 632 przyp. 240, 2219: 17. Moepert A., Graf Andreas Ranzki u. Probst Johann v. Ruda ihr Geschlecht, (Ztschr. f. Gesch. Schles. 1940, LXXIV. 73, przyp. 22); 18. Eistert K.. Peter Wlast, Vinzenstift u. Wallonen in Stadt u. Kreis Ohlau, (Tamże 1942, LXXVI. 13 przyp. 17, 20); 19. Santifaller L., Liebenthals Kopialbücher d. Pramonstrantenserstiftes z. hlg. Vinzenz in Breslau, (Mttlg. d. Inst. f. oesterr. Gesch. 1947, Ergbd. XV. 297); 20. Maleczyński K., Zarys dyplomatyki polskiej wieków średnich, Wrocław 1951, 194.
Wbrew Schultemu L. (we wszystkich rozprawach) i Kętrzyńskiemu W. (2, str. 165), a częściowo także Schillingowi F. (16, przyp. 240, 2219), który domaga się ponownego zbadania autentyczności dokumentu, cała literatura oświadcza się bezapelacyjnie za jego autentycznością. Tytulatura księcia (dei et beati Johannis gratia) nie świadczy wcale o nieautentyczności przywileju (por. wyżej I nr 99).

Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk. KODEKS DYPLOMATYCZNY ŚLĄSKA - wydał Karol Maleczyński i Anna Skowrońska. Tom II obejmujący lata 1205 - 1220. Wrocław 1959, Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.