Witowice

Kościół p.w. MB Częstochowskiej

Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z 12 lutego 1297r.
Henryk ( Henricus ), przełożony kościoła w Witowicach poświadcza dokument wydany wrocławskiemu kanonikowi Stain. Należy zatem przyjąć, iż kościół wybudowano w pierwszej połowie XIII wieku ( być może świątynia drewniana ). O ile dalsze losy miejscowości dość jasno rysują się na podstawie zachowanych dokumentów, to dzieje kościoła nikną w mrokach dziejowych.... Budowla wznosi się na niewielkim wzniesieniu, w zachodniej części wsi. W czasach budowy znajdował się on w centrum miejscowości, gdyż tereny obecnie przylegające do budynku stanowiły na wsie.
Jeszcze w 1923r. istniały ryciny, przedstawiające kościół na przełomie XVII i XVIII wieku. Konserwator opisuje owe ryciny : „Na nich ( rycinach ) widzimy kościół architektonicznie odpowiadający budownictwu końca XV wieku, z charakterystycznym dla budownictwa tych terenów dwuosiowym budynkiem głównym, niższym, nakrytym własnym dachem prezbiterium, posiadającym jedno okno. Obydwie części oskarpowane” Kościół zbudowany był z ciosanego kamienia, podobnie jak przykościelny mur, będący również murem cmentarnym. Nic natomiast nie wiemy na temat wyposażenia kościoła.
W okresie reformacji, która do Witowic dotarła w 1534r., nastąpiła zmiana wyznania i jednocześnie adaptacja wnętrza do wymogów nowej liturgii. Od tego czasu, aż do roku 1945 świątynia będzie służyła protestantom, jako ich kościół parafialny.
W 1693 roku budowlę trawi pożar. Odbudowany kościół ponownie płonie w roku 1800. Zniszczony budynek tymczasowo zabezpieczono. W 1858 roku dokonano generalnej przebudowy świątyni. Zburzono korpus kościoła, pozostawiając tylko wieżę i ścianę zachodnią. Nowy budynek ustawiono na fundamentach starego, pozostawiając czynne krypty oraz zabezpieczając średniowieczne i renesansowe epitafia.
Wieża, zbudowana na planie zbliżonym do kwadratu, do ¾ swojej wysokości jest oryginalną wieżą średniowieczną, o bardzo grubym, obronnym murze. Szczyt wieży, wraz z cebulastym hełmem nadbudowano w okresie wspomnianej wyżej przebudowy.
W 1858 ufundowano również nowy ołtarz główny. W 1870 roku w północnej części przykościelnego placu zbudowano plebanię wraz z zabudowaniami folwarku ( obecna szkoła podstawowa w Witowicach ). Parafia obejmowała wówczas tereny wsi : Witowice, Jędrzychowice, Gułów, Goszczyna i Kurów.
Wiemy, że w 1887 r. proboszczem parafii był pastor Ernest Schafhirt. Zachowały się dokumenty z procesu, jaki toczył o ziemie z właścicielami wsi – grafami Yorck von Wartenburg z Oleśnicy Małej. Warto w tym miejscu dodać, że kościół ten był świątynią parafialną grafów, świątynią, w której ochrzczono grafa Petera Yorcka, jednego z najbardziej znanych przeciwników tyranii Hitlera.
W 1909 r. zainstalowano w kościele organy znanej świdnickiej firmy Schlag & Sone. W tym czasie organistą był Georg Hoffmann. W okresie II wojny światowej odbywały się nabożeństwa, aż do roku 1945. Zawierucha wojenna szczęśliwie ominęła kościół – uszkodzona była tylko wieża i jeden z trzech dzwonów. W 1945 roku kościół w Witowicach stał się kościołem filialnym parafii w Wiązowie. Zmieniono wystrój wnętrza kościoła, w tym ołtarza głównego. Z poprzedniego wyposażenia kościoła zachowała się XVIII – wieczna ambona ( bez stopy ), dwa posrebrzane świeczniki z 1760 oraz zdewastowane organy ( które przetrwały nienaruszone wojnę ! ). O protestanckiej przeszłości świątyni przypominają dwupiętrowe, okalające wszystkie ściany empory ( bardzo rzadko w takiej formie spotykane w kościołach katolickich ).
We wnętrzu kościoła oraz na murach zewnętrznych zachowało się kilka epitafiów : dwóch rycerzy z rodziny von Sebottendorf pod schodami prowadzącymi na chór, niewielkie płyty nagrobne dzieci z rodziny Haube ( Thomasa Siegmunda † 1747 i Elizabeth †1752 ). Najpiękniejsze epitafium należy do sióstr Anny i Susanny von Sebottendorf z Kurowa ( † 1598 ) na południowej ścianie wieży oraz Hansa Wentela von Prittwitz w zachodnim murze kościelnym. Zlikwidowano też przykościelny cmentarz, na którym spoczywają szczątki doktora Otto Eicherta, wykładowcy Uniwersytetu Wroclawskiego, wychowawcy grafów Yorck von Wartenburg. Nieistniejący jego nagrobek ufundował Heinrich Yorck. Jak chcą biografowie Petera Yorcka von Wartenburga, jego ciało również spoczywa w nieoznaczonym grobie przy kościele, którego dobrodziejami była jego cała rodzina.
W 1978 roku erygowano rzymsko-katolicką parafię pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Witowicach, ze świątynią parafialna w Witowicach. Obecna parafia to tereny Witowic, Goszczyny, Kurowa i Jędrzychowic.

• Zdjęcia pochodzą z portalu Fotopolska
• Tekst pochodzi ze strony Witowice

Epitafium Anny i Susanny von Sebottendorf z Kurowa

Na południowej ścianie wieży umieszczone jest epitafium sióstr Anny i Susanny von Sebottendorf z Kurowa † 1598.

Płyta nagrobna Caspara von Sebottendorf † 1601

Płyta nagrobna Caspara von Sebottendorf z Witowic, zmarłego w 1601 roku

Płyta nagrobna Wentzla von Stosch † 160o

Płyta nagrobna Wentzla von Stosch z Janówka koło Jordanowa Śląskiego, zmarłego 14 listopada 1600 roku w wieku 42 lat.

Płyta nagrobna Magdaleny Beaty von Wentzky

Znajdująca się w posadzce kościoła płyta nagrobna Magdaleny Beaty von Wentzky. Płyta jest tak zniszczona poprzez chodzenie po niej, iż trudno poza nazwiskiem i imieniem było cokolwiek odczytać.

Płyta nagrobna dzieci Tobiasa oraz Susanny Haube.

Płyta nagrobna dzieci z rodziny Haube: Tobiasa Siegmunda, urodzoengo 2 października 1745 roku a zmarłego 2 stycznia 1747 roku oraz jego siostry Susanny Elisabeth, zmarłej w 1752 roku.

Płyta nagrobna rodzin von Franckenberg i von Wentzky

W zachodniej części kościoła, po stronie południowej, pod podestem na którym stoją ławki usytuowana jest w posadzce płyta nagrobna rodzin von Franckenberg oraz von Wentzky. Dotyczy: Anny Rosiny von Franckenberg zd. von Prittwitz i jej męża Wentzela Leopolda von Franckenberg, pana na Kozłowicach koło Olesna a zmarłego wraz z żoną w Maszycach, oraz Johanny Beriny von Wentzky zd. von Prittwitz i jej męża Hansa Friedricha von Wentzky, pana na Kurzątkowicach a zmarłego wraz z żoną w Maszycach. Wygląd płyty znany jest dzięki książce Paula Neugebauera, Spaziergänge in und um Klein-Oels, wydanej w 1924 roku.

Epitafium Hanßa Wentzla von Prittwitz und Gaffron † 1654

Epitafium Hanßa Wentzla von Prittwitz und Gaffron, pana na Gręboszowie i Łączanach, zmarłego 28 października 1654 roku w wieku 83 lat bez 16 dni.

Nagrobek Wilhelma von Ferentheil i jego żony Anny

Nagrobek Wilhelma Johanna Ernsta Carla Albrechta von Ferentheil und Gruppenberg, urodzonego 22 grudnia 1815 roku a zmarłego 16 maja 1878 roku oraz jego żony Anny Friederike Auguste zd. Springwald, urodzonej 12 sierpnia 1825 roku a zmarłej 29 maja 1882 roku

Nagrobek Pastora Augusta Thiel † 1886

Nagrobek Pastora emeryta Augusta Thiel urodzonego 7 maja 1804 roku w Żaganiu a zmarłego w Freinenwalde nad Odrą 24 września 1886 roku, będącego przez 53 lata Pastorem w Witowicach i Gułowie.

Nagrobek Marii Thiel, żony Pastora † 1883

Nagrobek Marii Elisabeth Sophie Charlotte Thiel zd. Kagen, żony Pastora Augusta Thiel, urodzonej 29 października 1802 roku we Wrocławiu a zmarłej 9 lipca 1883 roku po 31 latach małżeństwa.

Nagrobek Gottloba Hinke † 1888

Nagrobek dużego właściciela ziemskiego Gottloba Hinke z Goszczyny, urodzonego 20 września 1836 roku a zmarłego 30 czerwca 1888 roku.

Nagrobek NN osoby

Nagrobek NN osoby. Płyta jest niemal całkowicie starta.

Grobowiec NN rodziny

Grobowiec NN rodziny z 1904 roku.

Nagrobek Karla Hoche i jego żony Anny

Nagrobek dożywotniej gospodyni Anny Rosiny Hoche zd. Schönbrunn, urodzonej 17 października 1839 roku a zmarłej 27 kwietnia 1907 roku, oraz jej męża dożywotniego gospodarza Karla Hoche z Ośna, urodzonego 12 maja 1851 roku a zmarłego 22 maja 1906 roku.

Nagrobek Juliusa Hanus i jego żony Karoline

Nagrobek dożywotniego gospodarza Juliusa Hanus, urodzonego 19 stycznia 1840 roku a zmarłego 9 kwietnia 1925 roku, oraz jego żony Karoline Janus zd. Heinrich z Kurowa, urodznej 18 października 1840 roku a zmarłej 22 marca 1911.

Nagrobek Anny Kretschmer † 1939

Nagrobek Anny Kretschmer z Kurowa, urodzonej 10 maja 1851 roku a zmarłej 12 stycznia 1939 roku.

Nagrobek Heinricha Arlf † 1918

Nagrobek Heinricha Arlfa, urodzonego 11 czerwca 1847 roku a zmarłego 22 marca 1918 roku w Ośnie.

Grobowiec rodziny Schoeps

Grobowiec rodziny Schoeps z Kurzątkowic a na nim ułożone stare płyty nagrobne.

• Odczyt inskrypcji własny.

Inne spojrzenie na epitafium